SİLENDİRLER |
Böbrek distal tübülüs ve
toplayıcı kanallardan
kaynaklıdır.
Sedimentte görünümü:
Silindir şeklinde,
kenarları paralel,
uçları yuvarlak, protein
yapısında elemanlardır.
En iyi düşük ışık ve 10
oküler büyütmede
görülür. Özelilkle
lamelin kenarlarında
toplandığından lamelin
kenar ve köşelerine
dikkat edilerek
aranmalıdır.
Alkali idrarda uzun süre
kalırsa
parçalanacağından taze
idrarda aranması
gerekir.
Protein
içeriği yüksek idrarda
görülme olasılığı
fazladır.
Oluşum
Mekanizması:
Esas maddeleri
Tamm-Horsfall
Mukoproteinidir (tubuler
protein).
Genellikle bu protein
böbrek lümeninde önce
proteinaköz bir band
halini alır, sonra
presipitasyon ile
silendirik şekil
alırlar. Bazen bu
protein yapıya hücreler-
lipidler vs'de eklenerek
değişik yapıda
silendirler oluşur.
Genellikle renal tübülün
son kısmı olan distal
tübülüslerde (akım
daha yavaş- ozmolarite
yüksek- H iyon
konsantrasyonu yüksek)
oluşarak buranın şeklini
alırlar.
Bu yapılar aslında THM
proteinin soluble
(çözünebilir) halden
insolubl (çözünmez)
fibriler yapı
kazanmasını sağlayan her
durumda oluşurlar.
Bunlar:
İdrar akımında
yavaşlama
İyonik güçte
artış
Konsantrasyon artışı
pH'da
aside kayma
Klinik Yorum:
İdrarda sediment
bulunmasına silendirüri
denir.
Sayılarından ziyade
tipleri klinik bakımdan
önemlidir. Ayrıca
silendirin eritrosit ve
albumin ile beraber
görülmesinin değeri
vardır.
Renal yetmezlik
silendirleri (renal
failure casts):
geniş- kısadır
(toplayıcı kanallarda
idrarın durgunlaşmasıyla
oluşur).
Çeşitleri:
Kliniğe göre:
Fizyolojik
silendirler:
Hiyalen silendir:
Genişse patolojik
kabul edilir (intrensek böbrek
hastalığında oluşur; nefrit, mailgn
hipertansiyon, KBY,
diabetik nefropatid
oluşur).
Granüler silendir:
Büyük ve irregülerse
patolojik kabul
edilir (ATN,
glomerülonefrit,
piyelonefrit, mailgn
nefroskleroz de oluşur).
Patolojik
silendirler:
Mumsu
(waxy) silendir
Epitel silendiri
Lökosit silendir
Eritrosit silendiri
Yağ
silendiri
Kulz
koma silendiri
(diabet komasında
sık görülür)
Miks
silendir
İçeriğe göre:
Hücresel olmayan
silendirler
Hiyalen silendir
Granüler silendir
Mumsu
(waxy) silendir
Yağ
silendiri
Fibrin silendiri
Hücresel
silendirler
Epitel silendiri
Lökosit silendiri
Eritrosit silendiri
Bakteriyel silendir
Silendirleri
tek tek inceleyelim: |
1 -Hiyalen Silendir:
|
İdrarda en sık bulunan
silendirdir.
Silendir sadece
proteinden oluşur.
Tübüllerde ilk oluşan
silendirdir.
Sedimentte görünümü:
Saydam, renksizdir. Işık
kontrast hale
getirilince daha kolay
görülür. Asid idrarda
görülür.
Karıştığı yapılar ve
ayrımı:
Diğer silendirler
(Özellikle yoğun bakteri
ve amorf kristallerin
bulunduğu idrarda ince
granüler silendir ile
karışabilir).
Klinik Yorum:
Klinik değeri azdır.
Ancak; genişse böbrek
tubulus hastalıklarını
gösterir. Ayrıca idrarda
devamlı görülmesi
organik böbrek has.
gösterir.
Arttığı durumlar:
Dehidrate çocuklarda
Stress
Egzersiz
Glomerülonefrit
Ateşli has. (tubuler
ödeme bağlı)
Malignite |

0042 |

0043 |

0044 |

0045 |
2 -Granüler Silendir:
|
Hücre silendirlerindeki
hücrelerin (eritrosit-
lökosit- epitel)
dejenere olup
parçalanmasıyla veya
tubuler epitel
hücrelerinden idrara
salınan lizozomal
partiküller ile plazma
proteinlerinin birleşmesi sonucu
oluşur.
Sedimentte görünümü:
Homojen, granüler,
yoğun, düz, silendirik
yapıdadır. Şekli ve
büyüklüğü hiyalin
silendire benzer ama
şeffaf- mat değildir,
granüllüdür.
Görünümüne göre iki
tiptir:
İnce granüllü
silendirler: Granüller
küçük ve düzenlidir.
Işığı az kırar.
Kaba granüllü
silendirler: Granüller
büyük ve düzensizdir
(irregüler). Işığı çok
kırar. Hücresel hasar
göstergesidir.
Klinik Yorum:
Arttığı durumlar:
Ağır efor
Stress
Glomerülonefrit (önce
hücre silendiri olup
sonra granüler silendir
şekline dönüşür). |

0046 |

0047 |

0048 |

0049 |

0050 |

0051 |

0052 |

0053 |

0054 |
|
|
|
3 -Mumsu Silendir (waxy,
skiro): |
Granüllü silendirlerin
dejenere olmasıyla
oluşurlar.
Sedimentte görünümü:
İçi boş silendir
şeklinde görünür.
Nadiren birkaç granül
veya hücre
taşıyabilirler. Belirgin
özelliği uzun
kenarlarından içeri
doğru yarıkların
olmasıdır. Bazen uzun
uçları kıvrımlıdır.
Ancak santrifüj
sırasında çoğunlukla
parçalanırlar.
Klinik Yorum:
Arttığı durumlar:
Nefritik ve nefrotik
sendromlarda oluşabilir.
Hastalığın ileri
safhasında görülür.
Amiloidozda |

0055 |

0056 |

0057 |
|
4 -Epitel Silendiri
(Böbrek Epiteli Silendiri, Renal
Tübüler Silendir):
|
Hiyalen silendire epitel
girmesiyle oluşur.
Burada ufak bir
hatırlatma yapmakta
yarar var: silendirler
tübülüslerde oluşur, bu
yüzden yapısına sadece
renal tübüler epitel
girebilir, tübülüslerin
altında lokalize olan
transisyonel epitel ya
da yassı epitel asla
sediment yapısına
giremez.
Sedimentte görünümü:
Renal tübüler epitel
hücrelerini içeren
silendir şeklinde
görünür.
Klinik Yorum:
Arttığı durumlar:
Tubulusları (tubuler
epitel hücreleri)
etkileyen olaylarda
görülür.
Viral enfeksiyonlar
Akut piyelonefrit
Akur böbrek yetmezliği
Amiloidoz
Ağır metal toksikasyonu |

0059 |

0060 |
|
|
5 -Lökosit Silendiri:
|
Hiyalen silendire
lökosit girmesiyle
oluşur. Bazen
lökositler; parçalar
halinde, kümeler
şeklinde, deforme
şekilde bulunur.
Böbrekteki enflamatuar
hastalıklarda oluşur.
Etkilenen bölgeye
lökosit göçünün ardından
interstisyumdan bazal
membranı aşan lökositler
idrar akımına karışırak
hiyalen silendir
matriksine katılırlar.
Sedimentte görünümü:
Lökosit içeren silendir
şeklinde görünür.
Klinik Yorum:
Arttığı durumlar:
A.piyelonefrit (Piüri+
lökosit silendiri
karekteristiktir)
A. glomerülonefrit
(Eritrosit silendiri+
lökosit silendiri
düşündürür)
İnterstisyel nefrit |

0058 |

0061 |
|
|
6 -Eritrosit Silendiri:
|
Hiyalen silendire
eritrosit girmesiyle
oluşur.
Sedimentte görünümü:
Eritrosit içeren
silendir şeklinde
görünür.
Klinik Yorum:
Tanısal açıdan
değerlidir; kanamayı
gösterir. Glomerül
hasarı işaretidir
(sıklıkla immünolojik
reaksiyonla oluşur).
Aktif glomerülonefritte
oluşur (Akut nefritik
sendrom için
patognomoniktir) |

0062 |

0063 |
|
|
7 -Yağ Silendiri:
|
Hiyalen silendire beyaz
yağ damlacıkları
girmesiyle oluşur. İçine
yağ girmiş epitel
hücreleri
dejenerasyonuyla oluşur.
Sedimentte görünümü:
Yağ içeren silendir
şeklinde görünür. Yağ
globülleri veya
granüller (dejenere olan
hücrelerden çıkar)
taşıyabilirler.
Klinik Yorum:
Nefrotik sendrom
Lipoid nefroz
Lupus |

0064 |

0065 |

0066 |
|
8 -Miks Silendir:
|
Tüm silendir
içeriklerini
içerebilirler.
Genellikle iki tip hücre
bulunur: lökosit +
böbrek epiteli, eritosit
+ lökosit, eritrosit +
böbrek epiteli
Sedimentte görünümü:
Çeşitli yapılar içeren
silendir şeklinde
görünür.
Klinik Yorum:
Nefritik ve nefrotik
sendromlarda oluşabilir.
|

0067 |

0068 |

0069 |

0070 |

0071 |

0072 |
|
|
9 -Hemoglobin Silendiri
(Kan Silendiri):
|
Eritrosit silendirinin
dejenerasyonuyla veya
hemoglobinürilere bağlı
oluşur.
Sedimentte görünümü:
Kırmızıya dönük sarı
veya soluk renkli olarak
görünürler. Genellikle
eritrosit silendirleri
ile birlikte görülürler.
Klinik Yorum:
Hemoglobinürilerde ve
glomerül hasarlarında
(nefritik ve nefrotik
sendromlarda)
oluşabilir.
|

0073 |

0074 |
|
|
10 -Diğer Silendirler:
|
Silendirlerin içine
teorikte çok çeşitli
yapıların girebileceği
tahmin edilebilir. Fakat
bunlara rastlanması çok
nadirdir veya ayrımları
neredeyse imkansızdır.
Bakteri silendirleri:
Hiyalin silendire
bakteri eklenmiştir.
Septik durumun
göstergesidir;
A.piyelonefrit ve
A.glomerülonefritte
görülür.
Fibrin
silendirleri:
Epitel ve kan hücrelerin
yapısındaki pigmentlerin
dejenere olmasıyla
oluşur. İçi boş silendir
olarak görülür, baze
içinde granül veya hücre
bulunabilir. Nefritik
sendromda görülür.
Miyoglobin silendirleri:
Hiyalen silendire
miyoglobin girmesiyle
oluşur.Kırmızı
kahverengidir. Kas
hasarına bağlı
miyoglobinürilerde
oluşur, genelde ABY'ne
sebep olur.
Kulz Koma silendiri:
Lökosit silendiri
atılımı olarak kabul
edilir. Diabet komasında
görülür.
Kristal
silendirleri:
Kalsiyum okzalat
silendiri
Ürat silendirleri
Bilirübin
silendirleri:
Hiyalen silendire
bilirubin girmesiyle
oluşur. Sarı-
kahverengi
rengindedir. İdrarda
bilirübin atılımının
arttığı obstruktif
sarılık gibi
durumlarda oluşur.
|
11 -Yalancı Silendirler:
|
Silendiroidler:
Silindir yapıdadır, ama
uzun kenarları birbirine
paralel olmayıp uçlarına
doğru daralır- incelir.
Hatta kuyruk şeklinde
olur, kendi üzerine
kıvrılır, boğumlanır.
Belli belirsiz
uzunlamasına çizgileri
vardır. Uçları bazen
saçaklıdır. Genellikle
40 büyütmeye sığmazlar.
Fosfat- ürat
kümelerinin silindir
şeklini alması
Saç- yün- kıl-
pamuk vs lifler
Diğerleri |

0075 |
|
|
|