Organik Sediment
  Hücreler
  Silendirler
  Mikroorganizmalar
  Diğerleri
İnorganik Sediment
  Kristaller
  Diğerleri
SİLENDİRLER

Böbrek distal tübülüs ve toplayıcı kanallardan kaynaklıdır.

Sedimentte görünümü:

Silindir şeklinde, kenarları paralel, uçları yuvarlak, protein yapısında elemanlardır.

En iyi düşük ışık ve 10 oküler büyütmede görülür. Özelilkle lamelin kenarlarında toplandığından lamelin kenar ve köşelerine dikkat edilerek aranmalıdır.

Alkali idrarda uzun süre kalırsa parçalanacağından taze idrarda aranması gerekir.

Protein içeriği yüksek idrarda görülme olasılığı fazladır.

Oluşum Mekanizması:

Esas maddeleri Tamm-Horsfall Mukoproteinidir (tubuler protein).

Genellikle bu protein böbrek lümeninde önce proteinaköz bir band halini alır, sonra presipitasyon  ile silendirik şekil alırlar. Bazen bu protein yapıya hücreler- lipidler vs'de eklenerek değişik yapıda silendirler oluşur. Genellikle renal tübülün son kısmı olan distal tübülüslerde (akım daha yavaş- ozmolarite yüksek- H iyon konsantrasyonu yüksek) oluşarak buranın şeklini alırlar.

Bu yapılar aslında THM proteinin soluble (çözünebilir) halden insolubl (çözünmez) fibriler yapı kazanmasını sağlayan her durumda oluşurlar. Bunlar:

  İdrar akımında yavaşlama

  İyonik güçte artış

  Konsantrasyon artışı

  pH'da aside kayma

Klinik Yorum:

İdrarda sediment bulunmasına silendirüri denir.

Sayılarından ziyade tipleri klinik bakımdan önemlidir. Ayrıca silendirin eritrosit ve albumin ile beraber görülmesinin değeri vardır.

Renal yetmezlik silendirleri (renal failure casts): geniş- kısadır (toplayıcı kanallarda idrarın durgunlaşmasıyla oluşur).

Çeşitleri:

Kliniğe göre:

  Fizyolojik silendirler:

  Hiyalen silendir: Genişse patolojik kabul edilir (intrensek böbrek hastalığında oluşur; nefrit, mailgn hipertansiyon, KBY, diabetik nefropatid oluşur).

  Granüler silendir: Büyük ve irregülerse patolojik kabul edilir (ATN, glomerülonefrit, piyelonefrit, mailgn nefroskleroz de oluşur).

  Patolojik silendirler:

  Mumsu (waxy) silendir

  Epitel silendiri

  Lökosit silendir

  Eritrosit silendiri

  Yağ silendiri

  Kulz koma silendiri (diabet komasında sık görülür)

  Miks silendir

İçeriğe göre:

  Hücresel olmayan silendirler

  Hiyalen silendir

  Granüler silendir

  Mumsu (waxy) silendir

  Yağ silendiri

  Fibrin silendiri

  Hücresel silendirler

  Epitel silendiri

  Lökosit silendiri

  Eritrosit silendiri

  Bakteriyel silendir

 Silendirleri tek tek inceleyelim:

1 -Hiyalen Silendir:

İdrarda en sık bulunan silendirdir.

Silendir sadece proteinden oluşur. Tübüllerde ilk oluşan silendirdir.

Sedimentte görünümü:

Saydam, renksizdir. Işık kontrast hale getirilince daha kolay görülür. Asid idrarda görülür.
Karıştığı yapılar ve ayrımı:

Diğer silendirler (Özellikle yoğun bakteri ve amorf kristallerin bulunduğu idrarda ince granüler silendir ile karışabilir).

Klinik Yorum:

Klinik değeri azdır. Ancak; genişse böbrek tubulus hastalıklarını gösterir. Ayrıca idrarda devamlı görülmesi organik böbrek has. gösterir.

Arttığı durumlar:

  Dehidrate çocuklarda

  Stress

  Egzersiz

  Glomerülonefrit

  Ateşli has. (tubuler ödeme bağlı)

  Malignite

0042

0043

0044

0045

2 -Granüler Silendir:

Hücre silendirlerindeki hücrelerin (eritrosit- lökosit- epitel) dejenere olup parçalanmasıyla veya tubuler epitel hücrelerinden idrara salınan lizozomal partiküller ile plazma proteinlerinin birleşmesi sonucu oluşur.

Sedimentte görünümü:

Homojen, granüler, yoğun, düz, silendirik yapıdadır. Şekli ve büyüklüğü hiyalin silendire benzer ama şeffaf- mat değildir, granüllüdür.

Görünümüne göre iki tiptir:

  İnce granüllü silendirler: Granüller küçük ve düzenlidir. Işığı az kırar.

  Kaba granüllü silendirler: Granüller büyük ve düzensizdir (irregüler). Işığı çok kırar. Hücresel hasar göstergesidir.

Klinik Yorum:

Arttığı durumlar:

  Ağır efor

  Stress

  Glomerülonefrit (önce hücre silendiri olup sonra granüler silendir şekline dönüşür).

0046

0047

0048

0049

0050

0051

0052

0053

0054

     
3 -Mumsu Silendir (waxy, skiro):
Granüllü silendirlerin dejenere olmasıyla oluşurlar.

Sedimentte görünümü:

İçi boş silendir şeklinde görünür. Nadiren birkaç granül veya hücre taşıyabilirler. Belirgin özelliği uzun kenarlarından içeri doğru yarıkların olmasıdır. Bazen uzun uçları kıvrımlıdır. Ancak santrifüj sırasında çoğunlukla parçalanırlar.

Klinik Yorum:

Arttığı durumlar:

  Nefritik ve nefrotik sendromlarda oluşabilir. Hastalığın ileri safhasında görülür.

  Amiloidozda

0055

0056

0057

 
4 -Epitel Silendiri (Böbrek Epiteli Silendiri, Renal Tübüler Silendir):

Hiyalen silendire epitel girmesiyle oluşur. Burada ufak bir hatırlatma yapmakta yarar var: silendirler tübülüslerde oluşur, bu yüzden yapısına sadece renal tübüler epitel girebilir, tübülüslerin altında lokalize olan transisyonel epitel ya da yassı epitel asla sediment yapısına giremez.

Sedimentte görünümü:

Renal tübüler epitel hücrelerini içeren silendir şeklinde görünür.

Klinik Yorum:

Arttığı durumlar:

  Tubulusları (tubuler epitel hücreleri) etkileyen olaylarda görülür.

  Viral enfeksiyonlar

  Akut piyelonefrit

  Akur böbrek yetmezliği

  Amiloidoz

  Ağır metal toksikasyonu

0059

0060

   
5 -Lökosit Silendiri:
Hiyalen silendire lökosit girmesiyle oluşur. Bazen lökositler; parçalar halinde, kümeler şeklinde, deforme şekilde bulunur.

Böbrekteki enflamatuar hastalıklarda oluşur. Etkilenen bölgeye lökosit göçünün ardından interstisyumdan bazal membranı aşan lökositler idrar akımına karışırak hiyalen silendir matriksine katılırlar.

Sedimentte görünümü:

Lökosit içeren silendir şeklinde görünür.

Klinik Yorum:

Arttığı durumlar:

  A.piyelonefrit (Piüri+ lökosit silendiri karekteristiktir)

  A. glomerülonefrit (Eritrosit silendiri+ lökosit silendiri düşündürür)

  İnterstisyel nefrit

0058

0061

   
6 -Eritrosit Silendiri:
Hiyalen silendire eritrosit girmesiyle oluşur.

Sedimentte görünümü:

Eritrosit içeren silendir şeklinde görünür.

Klinik Yorum:

Tanısal açıdan değerlidir; kanamayı gösterir. Glomerül hasarı işaretidir (sıklıkla immünolojik reaksiyonla oluşur).

  Aktif glomerülonefritte oluşur (Akut nefritik sendrom için patognomoniktir)

0062

0063

   
7 -Yağ Silendiri:

Hiyalen silendire beyaz yağ damlacıkları girmesiyle oluşur. İçine yağ girmiş epitel hücreleri dejenerasyonuyla oluşur.

Sedimentte görünümü:

Yağ içeren silendir şeklinde görünür. Yağ globülleri veya granüller (dejenere olan hücrelerden çıkar) taşıyabilirler.

Klinik Yorum:

  Nefrotik sendrom

  Lipoid nefroz

  Lupus

0064

0065

0066

 
8 -Miks Silendir:
Tüm silendir içeriklerini içerebilirler. Genellikle iki tip hücre  bulunur: lökosit + böbrek epiteli, eritosit + lökosit, eritrosit + böbrek epiteli

Sedimentte görünümü:

Çeşitli yapılar içeren silendir şeklinde görünür.

Klinik Yorum:

  Nefritik ve nefrotik sendromlarda oluşabilir.

0067

0068

0069

0070

0071

0072

   
9 -Hemoglobin Silendiri (Kan Silendiri):

Eritrosit silendirinin dejenerasyonuyla veya hemoglobinürilere bağlı oluşur.

Sedimentte görünümü:

Kırmızıya dönük sarı veya soluk renkli olarak görünürler. Genellikle eritrosit silendirleri ile birlikte görülürler.

Klinik Yorum:

  Hemoglobinürilerde ve glomerül hasarlarında (nefritik ve nefrotik sendromlarda) oluşabilir.

0073

0074

   
10 -Diğer Silendirler:

Silendirlerin içine teorikte çok çeşitli yapıların girebileceği tahmin edilebilir. Fakat bunlara rastlanması çok nadirdir veya ayrımları neredeyse imkansızdır.

  Bakteri silendirleri: Hiyalin silendire bakteri eklenmiştir. Septik durumun göstergesidir; A.piyelonefrit ve A.glomerülonefritte görülür.

  Fibrin silendirleri: Epitel ve kan hücrelerin yapısındaki pigmentlerin dejenere olmasıyla oluşur. İçi boş silendir olarak görülür, baze içinde granül veya hücre bulunabilir. Nefritik sendromda görülür.

  Miyoglobin silendirleri: Hiyalen silendire miyoglobin girmesiyle oluşur.Kırmızı kahverengidir. Kas hasarına bağlı miyoglobinürilerde oluşur, genelde ABY'ne sebep olur.

  Kulz Koma silendiri: Lökosit silendiri atılımı olarak kabul edilir. Diabet komasında görülür.

  Kristal silendirleri:

  Kalsiyum okzalat silendiri

  Ürat silendirleri

  Bilirübin silendirleri: Hiyalen silendire bilirubin girmesiyle oluşur. Sarı- kahverengi rengindedir. İdrarda bilirübin atılımının arttığı obstruktif sarılık gibi durumlarda oluşur.

11 -Yalancı Silendirler:

  Silendiroidler: Silindir yapıdadır, ama uzun kenarları birbirine paralel olmayıp uçlarına doğru daralır- incelir. Hatta kuyruk şeklinde olur, kendi üzerine kıvrılır, boğumlanır. Belli belirsiz uzunlamasına çizgileri vardır. Uçları bazen saçaklıdır. Genellikle 40 büyütmeye sığmazlar.

  Fosfat- ürat kümelerinin silindir şeklini alması

  Saç- yün- kıl- pamuk vs lifler

  Diğerleri

0075

     
 
 
 
 

Tüm Hakları Saklıdır Copyright 2006