Sedimentte görünümü:

Her birinin kendine özgü şekli vardır.

Genelde tipik şekilleri olduğundan karışmazlar; ancak birbirleriyle karışabilir.

Oluşma Mekanizması:

İnorganik maddelerin idrardaki değişikliklere bağlı olarak çözünemez kompleksler oluşturmasıdır. Bu değişiklikler:

  İdrarda tuz konsantrasyonu artışları

  Metabolik durum

  Diyet

  Sıvı alımı

  İdrar oluşmunda değişiklikler (pH, sicaklık, bekleme süresi)

Klinik Yorum:

İdrarda kristal bulunmasına kristalüri (Kum dökme) denir.

Çeşitleri:

İdrar pH göre:

1.ASİT İDRARDA GÖRÜLENLER

  Ürik asit kristali

  Sistin kristali

  Tirozin kristali

  Lösin kristali

  Bilirubin kristali

  Ürat kristalleri (Amorf ürat kristali, Kalsiyum ürat kristali, Sodyum ürat kristali)

  Kolesterol kristali

  Kalsiyum sülfat kristali

2.ASİT- NÖTRAL- HAFİF ALKALİ İDRARDA GÖRÜLENLER

  Kalsiyum okzalat kristali

  Hippürik asit kristali

3.HAFİF ASİT- NÖTRAL- ALKALİ İDRARDA GÖRÜLENLER

  Triple fosfat (Amonyum magnesyum fosfat) kristali

  Amorf fosfat kristali

  Amonyum biürat kristali

4.ALKALİ İDRARDA GÖRÜLENLER

  Kalsiyum karbonat kristali

  Kalsiyum fosfat kristali

İLAÇ KRİSTALLERİ

  Sülfonamid kristali (sülfodiazin gibi)

  Radyoopak maddeler (renografin gibi)

  Ampisilin

  Asiklovir

 Görünüşüne göre:

  Amorf kümeler

  Kristal şekli tanecikler

  Kristalleri tek tek inceleyelim:

Ürik asit, protein yıkım ürünüdür. İdrara geçen ürik asit pH=5,0-5,5 civarında kristalleşebilir.

Sedimentte görünümü:

Sarı- kahverengi renkte veya renksizdir. Kama, halter, baklava, prizmatik rozetler, kübik, oval, düzensiz- hexagonal tabakalar halinde görülebilir.

Santrifüj sonrası tüpün dibinde pembe bir çökelti oluşturur.

İdrara alkali eklendiğinde veya ısıtıldığında amorf ürat, sodyum ürat veya potasyum ürat kristaline dönüşürek farklı bir mikroskobik görüntü verir.

Klinik Yorum:

Arttığı durumlar:

  Taş (Taze idrarda bulunması teşhisi açısından önemli olabilir)(kümeler halide saptanırsa böbrek- mesanede taş göstergesidir)

  Gut

  Akut ateşli hastalıklar

  Kronik nefritik sendrom

0101

0102

0103

0104

0105

0106

0107

0108

0109

0110

Sistin aminoasittir. Nefronlardan geri emilir.

Sedimentte görünümü:

Renksiz - hexagonaldir (6 köşeli). Mikrovida ile ışık yansımaları verir (refraktildir). Taze idrarda bir araya gelme eğilimdedir.

Klinik Yorum:

Klinikle uyumlu görülmesi patolojik sayılabilir. Sistinüri denir.

Arttığı durumlar:

  Konjenital sistinüri (Klinik olarak tek anlamlı kristalüridir)

  Wilson hastalığı

0111

0112

0113

0114

Klinik Yorum:

Arttığı durumlar:

  Fosfat zehirlenmesi

  Karaciğer sirozu, ağır tifo, çiçek, lösemi gibi hastalıklarda görülür.

  Protein yıkımında

0115

  Protein yıkımı

  Ağır karaciğer hastalıkları (siroz, akut fulminant hepatit)

  Konjenital metabolik hastalıklar (Maple idrar hastalığı)

0116

0117

Sedimentte görünümü:

Sarı- kırmızı- kahverengi renktedir. Baklava, iğne, granüler şekildedir.

Klinik Yorum:

Arttığı durumlar: Biluribin yüksekliği olan durumlardır

  Obstruktif sarılık

  Karaciğer kanseri

  Karaciğer sirozu

  Tifo

  Kızıl

  Fosfor zehirlenmesi

0118

0119

0120

0121

0122

0123

0124

Sedimentte görünümü:

Sarı-pembe- turuncu (tuğla rengi) renktedir.

60C'de veya alkali idrarda çözünerek sarı- kırmızı granüler şekilde görülür.

  Yüksek ateş

  Sıvı kaybı

0125

0126

0127

  Soğukta asid idrarda hemen oluşur (ısıtınca kaybolur)

  Ateşli has.

  Ateşli has.

0128

0129

Renksizdir. Bir- birkaç köşesi kesik veya çentikli, geniş, yassı dikdörtgen tabakalar şeklinde görülür.

Vücut sıcaklığında bakılan çözünen formda, soğutulan idrarda kristalize formda görülür.

Klinik Yorum:

Arttığı durumlar:

  Dondurulmuş- beklemiş idrarda.

  Nefrotik sendrom

  Lenfatik obs.

  Lipoid nefroz, membranöz glomerülonefrit

  Sistit, pyelit gibi hastalıklarda görülür.

0130

0131

0132

0133

En sık görülen kristal oluşumudur. pH=6-7 civarında oluşur.

Sedimentte görünümü:

Renksizdir. İki şekli bulunur:

  Dihidrat şekli: Mektup zarfı şeklindedir.Daha sık rastlanır.

  Monohidrat şekli: Yuvarlak, halter şeklindedir. Daha nadir rastanır.

Klinik Yorum:

Arttığı durumlar:

  Ispanak- portakal- domates-sarımsak- asparagus- meyan kökü gibi okzalik asit yönünden zengin besinler alındığında görülür.

  Yüksek doz askorbik asid alımında

  Taş: Taze idrarda kümeler halinde olup eritrosit ve lökosit ile beraber görülürse önem taşır.

  DM, karaciğer has, kalp has, akc. has artar.

0134

0135

0136

0137

0138

0139

0140

0141

0142

  Benzoik asid içeriği yüksek meyve- sebze aşırı tüketiminde.

0143

0144

0145

0146

  Bakteriyel artışla birliktedir.

  Üriner stazda (Prostat büyümesi)

  Kronik enf. (kronik sistitde)

0147

0148

0149

%5 asetik asitle çözünür.

  Yüksek ateş

  Sıvı kaybı

0152

0153

0154

İdrarda nadir görülür.

Sedimentte görünümü:

Sarı kahverengi renktedir. Etrafında çıkıntıları olan kürecikler, halter, yengeç, dikenli elma şeklindedir.

Ürat kristali olup çoğunlukla alkali idrarda görülür. Alkali idrarda görülen bu kristaller nötr ve hafif asit idrarda da görülürler.

Isı ve asetik asitle çöünür.

Klinik Yorum:

Klinik önemi yoktur. Serbest amonyak varlığında oluşur.

 0150

 0151

Sedimentte görünümü:

Renksizdir. Amorf granüller şeklindedir. Küreler, halter şeklindedir.

Lamelin kenarında birikme eğilimindedir.

0155

0156

Sedimentte görünümü:

Renksizdir. Geniş- ince- düzensiz- pr,zmalar şeklindedir. Geniş plaklar şeklinde de olabilir. Prizmalar birleşerek rozet veya yıldız şeklinde görülebilir (Yıldızı gibi fosfatlar da denir).

  Kronik sistit

  Prostat hipertrofisinde

0156

0157

0158

0159

0160

Sedimentte görünümü:

  Sülfopiridin kristali: Renksizdir. Bileği taşı, ok ucu şeklindedir. Rozet şekli briaraya gelip kahverengi iğnecikler oluşturabilirler.

  Sülfothiazol kristali: Esmer- kahverengidir. Altı köşeli, baklava biçimi, yuvarlak, oval rozetler, ortasından bağlanmış ekin demetleri şeklindedir.

  Sülfadiazin kristali: Yeşil- esmerimsi renktedir. Uca bağlanmış demetler, yuvarlak rozetler, iğneye benzer şeklidedir (Foto 0243).

  Sülfonilamid kristali: Geniş, renksiz, bazen demet, rozet şeklindedir.

  Sülfoguanidin kristali: Renksizdir. Uca yakın bağlanmış ekin demetleri şeklidedir. Uzun mihverine paralel yanları kabarık dörtgenler şeklidedir.

  Sülfometilthiazol kristali: Renksiz- yeşilimsidir. Yelpaze, iğneler şekildedir.

  Süksilin sülfothiazol kristali: Çok çabuk eridilerinden çok nadir rastlanır.

Klinik Yorum:

Klinik önemi yoktur. Hastanın sülfonamid almasından sonra bir sürede görülür.

  Radyoopak Madde Kristali

  Ampisilin Kristali

  Asiklovir Kristali

0161

0162