Laboratuvar hatalarının % 60-70 sebebi analiz öncesidir, yani henüz örnek laboratuvara gelmeden önce çeşitli nedenlerle oluşan bir aksaklıklardan dolayı laboratuvar analizi sonuçları hatalı çıkmaktadır. Kısaca idrar analizi sonucunun doğru olabilmesi için en başta yapılması gereken, uygun şekilde idrar toplanması ve laboratuvara ulaştırılmasıdır. Bu nedenle örnek toplanması ve hazırlanması idrar analizinde önemli bir basamaktır. İdrar örneği toplamada aşağıdaki konulara dikkat edilmelidir:

  Laboratuvar istek formu olmadan örnek kabul edilmemeli ve incelemeye alınmamalıdır.

  İstek kağıdındaki hasta adı soyadı, protokol no'su, servisi, tarihi; resmi işlemleri açısından; hasta yaşı, cinsiyeti, öntanı/ tanısı değerlendirme açısından tam doldurulmalıdır. Bu konuda eksiklikler personel, hemşire ve doktorlar uyarılarak önlenmeye çalışılmalıdır. Laboratuvar çalışanlarının net tavrı ile bu davranış şekli benimsenecektir.

  İdrar kuru ve temiz bir kaba alınmalıdır.

  İdrar taşınacaksa dökülmemesi için kabın ağzı kapaklı olmalıdır.

  50-100 mL'lik bir kap olmalıdır. Uygulamada sıklıkla maliyeti nedeniyle özel idrar kapları yerine tek kullanımlık plastik bardaklar sık tercih edilmektedir.

  İdrar kaplarına idrar sedimenti incelemesi istenen hastanın ismi ve örnek tarihinin bulunduğu etiket yapıştırılmalıdır.

  İdrar sedimenti incelemesi istenen hasta WC'de verilen kabı kendi idrarıyla doldurur.

  Özellikle kadın hastalarda dış genital temizliği sonrası orta idrar verilmelidir. Bu özellikle vaginal kontaminasyona bağlı sedimentte görülen bakteri ve epitelleri elimine eder. Bu kadın doğum ve üroloji polikliniklerinden sık istenen örnek toplama şeklidir. Dış Genital temizlik şu şekilde yapılır.

  Kadında:

  İdrar yapmadan önce dezenfaktanlı (zefiranlı) gazlı bezle dış genital organlar önden arkaya silinerek temizlenir.

  Aynı bölge sadece su ile ıslatılmış gazlı bezle aynı bölge tekrar silinir.

  Genital bölge açık tutularak idrarın başlangıç kısmı tuvalete yaptıktan sonra, orta kısmından bir miktar idrar kaba yapılır, kalan idrar yine tuvalete yapılır.

  Erkekte:

  İdrar yapmadan önce dezenfaktanlı (zefiranlı) gazlı bezle penisin baş kısmı silinerek temizlenir.

  Aynı bölge sadece su ile ıslatılmış gazlı bezle aynı bölge tekrar silinir.

  İdrarın başlangıç kısmı tuvalete yaptıktan sonra, orta kısmından bir miktar idrar kaba yapılır, kalan idrar yine tuvalete yapılır.

  İdrar sedimenti incelemelerinde taze sabah ilk idrarı tercih edilir. Bu idrar yüksek ozmolaritede ve asid pH'dadır; bu da içindeki hücre ve şekilli elemanları daha iyi görebilmek için en uygundur. Ayrıca beklemiş idrarda silendirlerin dağılması ve hücrelerin lizis olması nedeniyle de taze idrar en uygunudur

  İdrar maksimum 2 saat içinde incelenmelidir. Bu süreden daha uzun süre oda sıcaklığında bekletilerek getirilmiş idrar örneği kabul edilmemelidir. Ancak 4 C 'de 4 saat bekletilmiş idrarla kabul edilebilir.

  Rutin idrar analizinde hem kimyasal hem de sediment incelemesi yapılacağından, ayrıca çıkabilecek sorunlarda (santrifüjde tüp kırılması gibi) tekrar kullanılabilmesi için yeterli hacimde örnek gerekmektedir. Aynı örnekten kimyasal ve sediment incelemesi birlikte yapılacaksa bu miktar 5-10 mL kadardır.

  Hastanın yaptığı tüm idrarını getirmesi istenir. Bu idrar hacmi sonuç kağıdına not edilir, bu klinisyenin hastanın idrar çıkışı hakkında fikir sahibi olmasında önemlidir.

  İdrar 2 saat içinde incelenemeyecek, daha sonra incelenecekse uygun şartlarda saklanmalıdır. Bunun için şunlara dikkat edilir:

  Soğutulur: 4C'de buzdolabında saklanabilir.

  Ağzı kapatılır: İdrar kapaklı bir kapta saklanır veya cam tüpler parafilmlenir.

  Yukarıda verilen prosedür basamakları rutin idrar analizinde sediment inceleme içindir; İdrar incelemesiyle ilgili olarak 24 saatlik idrar analizi, mikrobiyolojik direkt bakı ...vb prosedür basamakları farklıdır.

  Yukarıda verilen prosedür basamakları bilimsel kaynaklar ve kendi tecrübelerimize göre laboratuvarımızda uyguladığımız prosedürlerdir.